Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie trudnym sytuacjom życiowym przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.
Potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej. Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są obowiązane do współdziałania w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej.
Pomoc społeczna polega w szczególności na:
1) przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń;
2) pracy socjalnej;
3) prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej;
4) analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej;
5) realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych;
6) rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.
Świadczenia z pomocy społecznej
Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej prawo do świadczeń mają:
• osoby samotnie gospodarujące, których dochód nie przekracza kwoty 542 złotych, zwanej kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej;
• osoby w rodzinie, w których dochód na osobę nie przekracza kwoty 456 złotych, zwanej kryterium dochodowym na osobę w rodzinie;
przy jednoczesnym występowaniu co najmniej jednego z poniżej wymienionych powodów:
• ubóstwa,
• sieroctwa,
• bezdomności,
• bezrobocia,
• niepełnosprawności,
• długotrwałej lub ciężkiej choroby,
• przemocy w rodzinie,
• potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi,
• potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,
• bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,
• trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą,
• trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
• alkoholizmu lub narkomanii,
• zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,
• klęski żywiołowej lub ekologicznej.
Pomoc pieniężna
Zasiłek stały
Zasiłek stały przysługuje:
• pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej,
• pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, , niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.
Zasiłek stały ustala się w wysokości:
• w przypadku osoby samotnie gospodarującej - różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 529 zł miesięcznie,
• w przypadku osoby w rodzinie - różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie.
Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie.
Zasiłek okresowy
Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego:
• osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej,
• rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.
Zasiłek okresowy ustala się:
• w przypadku osoby samotnie gospodarującej - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby,
• w przypadku rodziny - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.
Minimalna wysokość zasiłku okresowego wynosi:
• w przypadku osoby samotnie gospodarującej nie może być niższa niż 50 % różnicy między kryterium dochodowym samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby,
• w przypadku rodziny nie może być niższa niż 50 % różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem rodziny.
Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie.
Zasiłek celowy i celowy specjalny
Może być przyznany w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej.
Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu.
Zasiłek celowy może być przyznany również osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego, klęski żywiołowej lub ekologicznej.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany specjalny zasiłek celowy w wysokości nie przekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny.
Pomoc niepieniężna
Posiłki
W ramach Programu są realizowane działania dotyczące w szczególności:
zapewnienia pomocy w zakresie dożywiania:
• dzieciom do 7 roku życia
• uczniom do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej,
• osobom i rodzinom znajdującym się w sytuacjach wymienionych w art. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej
w formie posiłku, świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności.
Pomoc w zakresie dożywiania może być przyznana nieodpłatnie osobom i rodzinom, o których mowa powyżej, jeżeli dochód osoby samotnie gospodarującej lub dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 150% kryterium dochodowego, o którym mowa odpowiednio w art. 8 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o pomocy społecznej.
Do udzielania pomocy w zakresie dożywiania mają zastosowanie odpowiednio przepisy ustawy o pomocy społecznej, dotyczące udzielania świadczeń z pomocy społecznej.
Składki na ubezpieczenie społeczne
Osoba, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem może ubiegać się o opłacenie składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.
Składkę opłaca się od kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie jeżeli dochód na osobę w rodzinie osoby ubiegającej się nie przekracza 150% kwoty kryterium dochodowego na osobą w rodzinie i osoba opiekująca się nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom z innych tytułów lub nie otrzymuje emerytury i renty.
Usługi opiekuńcze
Osobom samotnym, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych osób, a są jej pozbawione, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych.
Usługi opiekuńcze mogą być również przyznane osobom, które wymagają pomocy innych osób, a rodzina nie może takiej pomocy zapewnić.
Zgłoszenie o przyznaniu pomocy w formie usług opiekuńczych, podobnie jak w pozostałych przypadkach kieruje się do pracownika socjalnego z rejonu opiekuńczego, w którym zamieszkuje zainteresowana osoba. Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną zaleconą przez lekarza, pielęgnację, oraz w miarę możliwości również zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Odpłatność za świadczone usługi uzależniona jest od dochodu rodziny. Rada Gminy w formie uchwały ustaliła tabelę odpłatności za usługi opiekuńcze. Uchwała Nr VIII/58/11 z 25 maja 2011 r.
Informacja dla osób nieubezpieczonych, zawierająca wskazówki jak uzyskać uprawnienia do korzystania z bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej.
W celu uzyskania dostępu do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych osoby nieubezpieczone mogą starać się o wydanie decyzji, potwierdzającej prawo do świadczeń opieki zdrowotnej na okres do 90 dni na podstawie art. 54 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Decyzja taka może zostać wydana po:
• przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego,
• przedłożeniu dokumentów potwierdzających obywatelstwo polskie,
• udokumentowaniu zamieszkiwania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• stwierdzeniu spełniania kryterium dochodowego zgodnie z ustawą o pomocy społecznej,
• stwierdzeniu braku występowania dysproporcji pomiędzy wysokością dochodu a sytuacją majątkową osoby/rodziny.
Objęcie prawem do świadczeń opieki zdrowotnej może nastąpić na wniosek osoby nieubezpieczonej a w sytuacjach nagłych na wniosek zakładu opieki zdrowotnej udzielającej świadczeń medycznych. Przed wydaniem decyzji potwierdzającej prawo do świadczeń opieki zdrowotnej należy wykluczyć możliwości zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego.
Zgodnie z obwiązującymi przepisami obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego, podlegają m.in.:
• osoby pobierające zasiłek stały z pomocy społecznej niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu;
• osoby, które uzyskały w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, objęte indywidualnym programem integracji na podstawie przepisów o pomocy społecznej, niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu;
• osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne lub dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, przyznane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu;
• osoby bezdomne wychodzące z bezdomności niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu;
• osoby objęte indywidualnym programem zatrudnienia socjalnego lub realizujące kontrakt socjalny w wyniku zastosowania procedury, o której mowa w art. 50 ust. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.), niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu;
Za wyżej wymienione osoby składki na ubezpieczenie zdrowotne opłaca Ośrodek Pomocy Społecznej.